Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây

I, Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh

Câu 1 (trang 12 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Ôn tập văn bản thuyết minh

– Văn bản thuyết minh là văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.

– Mục đích của văn bản thuyết minh là cung cấp tri thức khách quan về sự vật, hiện tượng, vấn đề được chọn làm đối tượng để thuyết minh.

– Các phương thức thuyết minh thường dùng là: Định nghĩa, nêu ví dụ, liệt kê, dùng số liệu, phân loại, so sánh.

Câu 2 (trang 12 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật

– Văn bản thuyết minh về “Sự kì lạ của Hạ Long”

– Văn bản đã cung cấp được những tri thức khách quan về đối tượng

– Văn bản sử dụng phương pháp thuyết minh giải thích là chủ yếu

– Văn bản vận dụng phương pháp miêu tả, so sánh, liệt kê, nêu triết lí

Luyện tập

Câu 1 (trang 14 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):

a, – Văn bản trên có tính chất thuyết minh

    – Tính chất ấy được thể hiện

        + Nêu ra các chủng loại: Ruồi xanh, ruồi trâu, ruồi vàng, ruồi giấm

        + Nêu ra nơi ở: Bất kì chỗ nào có thức ăn đều lấy làm nơi sinh sống

        + Thời kì sinh nở và tác hại của ruồi: “Bên ngoài mang 6 triệu vi khuẩn… môi trường sinh thái”

        + Đặc điểm tiêu biểu: “mắt ruồi như mắt lưới… không trượt chân”

    – Biện pháp thuyết minh, giải thích, nêu số liệu, so sánh được sử dụng

b, – Văn bản thuyết minh này đặc biệt ở chỗ

        + Về hình thức: Giống như văn bản tường thuật một phiên tòa

        + Về cấu trúc: Giống cuộc tranh luận về mặt pháp lí

        + Về nội dung: Giống câu chuyện kể về loài ruồi

    – Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật: kể chuyện, miêu tả, ẩn dụ

c, Các biện pháp nghệ thuật có tác dụng gây hứng thú và làm nổi bật nội dung cần thuyết minh

Câu 2 (trang 15 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):

Biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đoạn văn này là nghệ thuật kể chuyện kết hợp với giải thích: Kể câu chuyện ngày bé nghe bà kể chuyện về chim cú (chim cú kêu là có ma tới). Sau này học môn sinh vật mới biết là không phải như vậy.