Chiếu cầu hiền (Cầu hiền chiếu) –

(Cầu hiền chiếu) Hiếu được chủ trương chiến lược của vua Quang Trung trong việc tập hợp người hiền tài. Nhận thức đúng đắn vai trò và trách nhiệm của người trí thức đối với CÔng Cuộc xây dựng đất nước. Nắm vững nghệ thuật lập luận trong bài chiếu và cảm xúc của người viết.TIÊU DÂNÔ Thì Nhậm ( – người làng Tả Thanh làng Tô), huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội). Năm 1775, ông đỗ tiến sĩ, từng được chúa Trịnh giao cho giữ chức Đốc đồng trấn Kinh Bắc. Năm 1788, khi nhà Lê-Trịnh sụp đổ, Ngô Thì Nhậm đã đi theo phong trào Tây Sơn, được vua Quang Trung phong làm Lại bộ Tả thị lang, sau thăng chức Binh bộ Thượng thư. Ông là người có đóng góp tích cực cho triều đại Tây Sơn. vri- — — — – – – – ܓܫ ܓܝ1.ܝ —virii, glicy i v v cy۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔ 1 : ܬܝ ܀ -A : ܢL – – ܫܶ– – ܘܐܢܫ ܐ ܥ ܬܥ- ܘܐܢ ܐ ܐ ܕla 1. . ܬ ܘܝܬܝ Chiếu cẩu hiền của vua Quang Trung do Ngoтhi Nhậm viết thay vào khoảng năm 1788 – 1789, ܠ ܕ . . s —- ܦܢܝ –ܫܶ ܲܧ– — — — ܢL – ܧ l— n t — — ܐܶܠ -1đại Tây Sơn.’’WẵN BẢNừng nghe nói rằng: Người ất hiện ở đời, thì nhưngôi sao sáng trên trời cao. Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc Thầno, người hiền ắt làm sứ giả cho thiên tử. Nếu như che mất ánh sáng, giấu đi vẻ đẹp, có tài mà không được đời dùng, thì đó không phải là ý trời sinh ra người hiền vậy. Trước đây thời thế suy Vi, Trung châu gặp nhiều biến cố, kẻ sĩ phải ở ẩn trong ngòi khe”, trốn tránh việc đời”, những bậc tỉnhanh trong triều đường phải kiêng(1) Hiển: người có đức và tài.(2) Bắc Thẩn: sao Bắc Đẩu, tượng trưng cho ngôi vua.(3). Ở ẩn trong ngòi khe : dịch thoát chữ “khảo bàn”. Khảo bàn là tên bài thơ trong thiên “Vệ phong” (Kinh Thi) nói về những người ở ẩn nơi ngòi khe.(4) – – – – – – – – – g củng vu hoàng ngưu” ấm da hổ). Hàn Sơrını — — . ܬܝ – Lܝ ܥ ܢaܠܐ ܧ – —r AA Aqqq qqqq SqA q q A L q TMAq MA Aqqq qqqq qq T q Tq q L Tq LL L உ — ட ட – க் l chắc), ý ܘܟܕdè không dám lên tiếng”. Cũng có kẻ gõ mõ canh cửao, cũng có kẻ ra biển vào sông”, chết đuối trên cạno) mà không biết, dường như muốn lẩn tránh”5″ suốt đời. Nay trẫm đang ghé chiếu” lắng nghe, ngày đêm mong mỏi, nhưng những người học rộng tài cao chưa thấy có ai tìm đến. Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá chăng? Hay đang thời đổ nát” chưa thể ra phụng sự vương hầu chăng? Kìa như, trời còn tăm tối, thì đấng quân tử phải trổ tài. Nay đương ở buổi đầu của nền đại định, công việc vừa mới mở ra. Kỉ cương nơi triều chính còn nhiều khiếm khuyết, công việc ngoài biên đương phải lo toan. Dân còn nhọc mệt chưa lại sức, mà đức hoá của trẫm chưa kịp nhuần thấm khắp nơi. Trẫm nơm nớp lo lắng, ngày một ngày hai vạn việc nảy sinh. Nghĩ cho kĩ thì thấy rằng: Một cái cột không thể đỡ nổi một căn nhà lớn, mưu lược một người không thể dựng nghiệp trị bình. Suy đi tính lại trong vòm trời này, cứ cái ấp mười nhà ắt phải có người trung thành tín nghĩa. Huống nay trên dải đất văn hiến rộng lớn như thế này, há trong đó lại không có lấy một người tài danh nào ra phò giúp cho chính quyền buổi ban đầu của trẫm hay sao ? Chiếu này ban xuống, các bậc quan viên lớn nhỏ, cùng với thứ dân trăm họ, người nào có tài năng học thuật, mưu hay hơn đời, cho phép được dâng sớ tâu bày sự việc. Lời nói nào có thể chọn dùng được, thì cất nhắc không kể thứ bậc; chỗ nào không dùng được thì gác lại, không vì lời nói sơ suất vu khoát” mà bắt tội. Còn người có nghề hay nghiệp giỏi, có thể cống hiến cho đời, thì cho phép các quan văn, quan võ được tiến cử, nhưng vẫn dẫn vào đợi ra mắt, tuỳ tài lục dụng. . Hoặc người nào từ trước đến nay tài năng còn bị che kín, chưa được người đời biết đến, thì cũng cho phép dâng sớ tự tiến cử, chớ hiềm vì mưu lợi mà phải bán rao. (1) Kiêng dè không dám lên tiếng: dịch tỉ – -__l g mã” (Ngựa chầu phải kiêng dè tiếng hí); ở đây ý nói các q g triều đều giữ mình không d i thẳng (2) Gõ mõ canh cửa : dịch câu “Kích đạc bảo quan”, xuất xứ ở sách Mạnh Tử; kích đạc là người(R. R. J. L S TT T LLL LLLLLLTTq LLL LL A L — ܝ ܀aܝ — ܐ ܚܝ ܇Lܧ ܢܝ ܩܝܫ ܢ – ** Phương Thúc nhập Vu Hà, kích khánh Tương nhập vu hải”(Quan đánh trống Phương Thúc vào miền sông Hà, người đánh khánh là Tương đi ra bể); ở đây chỉ các ẩn sĩ mỗi người đi một phương.(4) Chết đuối trên cạn: dịch chữ “lục trầm”, xuất xứ ở sách Trang Tử, ý nói kẻ đi ở ẩn như người bị chết đuối trên cạn.-(5). Lẩn tránh: dịch chữ “phì độn”, xuất xứ ở quẻ Độ Kinh Dịch. nói kẻ đi ở ẩn (6) Ghé chiếu: dịch chữ “trắc tịch”, xuất xứ ở Hậu Hán thư, Chương Đế kỉ, nghĩa là ngồi bê ܐܒ — — ܒ — ܕ – ܪ – ܫ – : ܫ – –A : -ܠܐ ܚܺܝܠܝ- — — ܡܶܝܢܝ ±. ܕܝ ܲ- ܢܝ — ܐ — ܓ — ܘ ܓܬܢܝ ܀ à ܫ ܢܬܝ1 -ܪܰ- ܢܬܥܝ – ܘܐ : ܓܠܐ(7) Thời đổ Cό” g là գած g Kinh Dịch ܧ ܧܝ ܕܝ1 ܐܝܬܝ -ܠܐܝ ܇ ܮܵܝ Hào Thượng cửu, quẻ Cổ ghi: “Bất sự vương hầu, cao thượng kì chí” (Chẳng chịu phụng sự Vương hầu, giữ chí của mình cho cao thượng).(8) Vu khoát: Viển vông, không thiết thực.Này ! Trong khoảng trời đất, hiền tài cò trước đây thì hư thế. Nay trời trong sáng, đất thanh bình, chính là lúc người hiền gặp hội gió mây, những ai có tài có đức hãy cùng cố gắng lên, ghi tên tại triều đình, cùng nhau cung kính, cùng nhau hưởng phúc lành tôn Vinh. Vậy bố cáo gần xa để mọi người đều biết. (Theo Ngô Thì Nhậm toàn tập, tập II, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2004)HƯỨNG DÂN H00 Bằl1. Anh (chị) hãy cho biết bài chiếu gồm có mấy phần và nội dung của mỗi phần. Từ đó, hãy khái quát nội dung chính của một văn bản “cầu hiền”.2. Hãy cho biết: Bài chiếu được viết nhằm đối tượng nào ? Các luận điểm đưa ra để thuyết phục là gì? Có phù hợp với đối tượng không? Nhận xét về nghệ thuật lập luận của bài chiếu.3. Qua bài chiếu, anh (chì) hãy nhận xét về tư tưởng và tình cảm của vua Quang Trung.GH1NHO• Chiếu Cầu hiền là một văn kiện quan trọng thế hiện chủ trương đúng đắn củanhà Tây Sơn nhằm động viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nước. • Bài chiếu được viết với nghệ thuật thuyết phục đặc sắc và thế hiện tình cảmCủa tác giả đối với sự nghiệp xây dựng đất nước.

Bài giải này có hữu ích với bạn không?

Chiếu cầu hiền (Cầu hiền chiếu)

--Chọn Bài--

↡

Tài liệu trên trang là MIỄN PHÍ, các bạn vui lòng KHÔNG trả phí dưới BẤT KỲ hình thức nào!