Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây

Xem thêm các sách tham khảo liên quan:

• Sách giáo khoa hóa học lớp 9
• Giải Sách Bài Tập Hóa Lớp 9
• Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 9
• Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 9

Giải Bài Tập Hóa Học 9 – Bài 2: Một số oxit quan trọng giúp HS giải bài tập, cung cấp cho các em một hệ thống kiến thức và hình thành thói quen học tập làm việc khoa học, làm nền tảng cho việc phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành động:

Bài 1: Bằng phương pháp hóa học nào có thể nhận biết được từng chất trong mỗi dãy chất sau:

a) Hai chất rắn màu trắng là CaO và Na₂O.

b) Hai chất khí không màu là CO₂ và O₂

Viết những phương trình phản ứng hóa học.

Lời giải:

a) Lấy một ít mỗi chất cho tác dụng với nước, sau đó đem lọc, nước lọc của các dung dịch này được thử bằng khí CO₂ hoặc dung dịch Na₂CO₃. Nếu có kết tủa trắng thì chất ban đầu là CaO, nếu không có kết tủa thì chất ban đầu là Na₂O. Phương trình phản ứng :

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O

Hoặc Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2NaOH

Na₂O + H₂O → 2NaOH

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O.

b) Sục hai chất khí không màu vào hai ống nghiệm chứa nước vôi Ca(OH)₂ trong. Ống nghiệm nào bị vẩn đục, thì khí ban đầu là CO₂, khí còn lại là O₂.

PTPỨ: Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

A. Canxi oxit

Bài 2: Hãy nhận biết từng cặp chất trong mỗi nhóm chất sau bằng phương pháp hóa học:

a) CaO, CaCO₃

b) CaO, MgO

Viết các phương trình phản ứng hóa học.

Lời giải:

Nhận biết từng chất trong mỗi nhóm chất sau:

a) CaO và CaCO₃.

Lẫy mẫu thử từng chất cho từng mẫu thử vào nước khuấy đều.

Mẫu nào tác dụng mạnh với H₂O là CaO.

Mẫu còn lại không tan trong nước là CaCO₃.

PTPỨ: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

b) CaO và MgO.

Lấy mẫu thử từng chất và cho tác dụng với H₂O khuấy đều.

Mẫu nào phản ứng mạnh với H₂O là CaO.

Mẫu còn lại không tác dụng với H₂O là MgO.

PTPỨ: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

A. Canxi oxit

Bài 3: 200ml dung dịch HCl có nồng độ 3,5mol/lit hòa tan vừa đủ 20g hỗn hợp CuO và Fe₂O₃.

a) Viết các phương trình phản ứng hóa học.

b) Tính khối lượng của mỗi oxit bazơ có trong hỗn hợp ban đầu.

Lời giải:

V_HCl = 200ml = 0,02 lít

n_HCl = 3,5 x 0,02 = 0,7 mol.

Gọi x, y là số mol của CuO và Fe₂O₃.

a) Phương trình phản ứng hóa học :

b) Từ phương trình phản ứng trên ta có:

n_HCl (1) = 2.n_CuO = 2x mol

n_HCl (2) = 6.n_Fe2O3 = 6y mol

⇒ n_HCl = 2x + 6y = 0,7 mol (∗)

m_CuO = (64 + 16).x = 80x g; m_Fe2O3 = (56.2 + 16.3).y = 160y g

Theo bài: m_{hỗn hợp} = m_CuO + m_Fe2O3 = 80x + 160y = 20g

⇒ x + 2y = 0,25 ⇒ x = 0,25 – 2y (∗∗)

Thay x vào (∗) ta được: 2(0,25 – 2y) + 6y = 0,7

⇒ 0,5 – 4y + 6y = 0,7 ⇒ 2y = 0,2 ⇒ y = 0,1 mol

Thay y vào (∗∗) ta được: x = 0,25 – 2.0,1 = 0,05 mol

⇒ m_CuO = 0,05 x 80 = 4g

m_Fe2O3 = 0,1 x 160 = 16g

(Lưu ý: sang kì 2 các bạn mới học về Hệ phương trình nên bài này không giải theo cách đưa về hệ phương trình.)

A. Canxi oxit

Bài 4: Biết 2,24 lit khí CO₂ (đktc) tác dụng vừa đủ với 200ml dung dịch Ba(OH)₂ sản phẩm sinh ra là BaCO₃ và H₂O.

a) Viết phương trình phản ứng.

b) Tính nồng độ mol của dung dịch Ba(OH)₂ đã dùng.

c) Tính khối lượng chất kết tủa thu được.

Lời giải:

a) Phương trình phản ứng hóa học:

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃ ↓ + H₂O

b) Dựa vào phương trình phản ứng trên ta nhận thấy:

n_Ba(OH)2 = n_CO2 = 0,1 mol, V_Ba(OH)2 = 200ml = 0,2 lít

c) Dựa vào phương trình phản ứng trên ta có:

n_BaCO3 = n_CO2 = 0,1 mol.

⇒ m_BaCO3 = 0,1 x 197 = 19,7 g.

 

A. Canxi oxit

Bài 1: Viết phương trình hóa học cho mỗi biến đổi sau:

Lời giải:

(1) S + O₂ → SO₂

(2) SO₂ + CaO → CaSO₃

Hay SO₂ + Ca(OH)_2(dd) → CaSO₃ + H₂O

(3) SO₂ + H₂O → H₂SO₃

(4) H₂SO₃ + 2NaOH → Na₂SO₃ + 2H₂O

Hoặc H₂SO₃ + Na₂O → Na₂SO₃ + H₂O

(5) Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ ↑ + H₂O

Không nên dùng phản ứng:

Na₂SO₃ + 2HCl → 2NaCl + SO₂ ↑ + H₂O vì HCl dễ bay hơi nên khí SO₂ thu được sẽ không tinh khiết.

(6) SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

Hoặc SO₂ + Na₂O → Na₂SO₃

B. Lưu huỳnh đioxit

Bài 2: Hãy nhận biết từng cặp chất trong mỗi nhóm chất sau bằng phương pháp hóa học:

a) CaO, CaCO₃

b) CaO, MgO

Viết các phương trình phản ứng hóa học.

Lời giải:

Nhận biết từng chất trong mỗi nhóm chất sau:

a) CaO và CaCO₃.

Lẫy mẫu thử từng chất cho từng mẫu thử vào nước khuấy đều.

Mẫu nào tác dụng mạnh với H₂O là CaO.

Mẫu còn lại không tan trong nước là CaCO₃.

PTPỨ: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

b) CaO và MgO.

Lấy mẫu thử từng chất và cho tác dụng với H₂O khuấy đều.

Mẫu nào phản ứng mạnh với H₂O là CaO.

Mẫu còn lại không tác dụng với H₂O là MgO.

PTPỨ: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

A. Canxi oxit

Bài 3: Có những khí ẩm (khí có lẫn hơi nước): cacbon đioxit, hiđro, lưu huỳnh đioxit. Khí nào có thể làm khô bằng canxi oxit? Giải thích.

Lời giải:

+ Phải hút ẩm được.

+ Không tác dụng với chất được làm khô.

CaO có tình hút ẩm (hơi nước) tạo thành Ca(OH)₂, đồng thời là một oxit bazơ (tác dụng với oxit axit). Do đó CaO chỉ dùng làm khô các khí ẩm là hiđro ẩm, oxi ẩm.

B. Lưu huỳnh đioxit

Bài 4: Có những chất khí sau: CO₂, H₂, O₂, SO₂, N₂. Hãy cho biết chất nào có tính chất sau:

a) Nặng hơn không khí.

b) Nhẹ hơn khống khí.

c) Cháy được trong không khí.

d) Tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit.

e) Làm đục nước vôi trong.

g) Đổi màu giấy quỳ tím ẩm thành đỏ.

Lời giải:

a) Những khí nặng hơn không khí: CO₂, O₂, SO₂.

Vì M_kk = 29 g/mol.

M_CO2 = 12 + 16.2 = 44 g/mol

⇒ CO₂ nặng hơn kk

Tương tự: M_O2 = 16.2 = 32 g/mol , M_SO2 = 32 + 16.2 = 64g/mol

b) Những khí nhẹ hơn không khí: H₂, N₂.

M_kk = 29 g/mol.

M_H2 = 1.2 = 2 g/mol

⇒ H₂ nhẹ hơn kk

Tương tự: M_N2 = 14.2 = 28g/mol

c) Những khí cháy được trong không khí: H₂.

2H₂ + O₂ → 2H₂O

d) Những khí tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit: CO₂, SO₂.

PTHH: CO₂ + H₂O → H₂CO₃

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

e) Những khí làm đục nước vôi trong: CO₂, SO₂.

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O

Ca(OH)₂ + SO₂ → CaSO₃ ↓ + H₂O

g) Những khí làm đổi màu quỳ tím ẩm thành đỏ: CO₂, SO₂.

Quỳ tím ẩm ⇒ xảy ra phản ứng với nước tạo axit làm quỳ tím chuyển đỏ

CO₂ + H₂O → H₂CO₃

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

B. Lưu huỳnh đioxit

Bài 5: Khí lưu huỳnh đioxit được tạo thành từ cặp chất nào sau đây:

a) K₂SO₃ và H₂SO₄.

b) K₂SO₄ và HCl.

c) Na₂SO₃ và NaOH.

d) Na₂SO₄ và CuCl₂.

e) Na₂SO₃ và NaCl.

Lời giải:

Khí SO₂ được tạo thành từ cặp chất:

K₂SO₃ + H₂SO₄ → K₂SO₄ + SO₂ ↑ + H₂O.

B. Lưu huỳnh đioxit

Bài 6: Dẫn 112ml khí SO₂ (đktc) đi qua 700ml dung dịch Ca(OH)₂ có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.

a) Viết phương trình phản ứng hóa học.

b) Tính khối lượng các chất sau phản ứng.

Lời giải:

a) PTHH:

b) V_SO2 = 112ml = 0,112 l; V_Ca(OH)2 = 700ml = 0,7 l

n_Ca(OH)2 = C_M . V = 0,01. 0,7 = 0,007 (mol)

Tỉ lệ:

Vậy SO₂ hết Ca(OH)₂ dư

Các chất sau phản ứng: Ca(OH)₂ và CaSO₃

Theo pt n_Ca(OH)2 = n_SO2 = 0,005 mol

⇒ n_Ca(OH)2 dư = 0,007 – 0,005 = 0,002 (mol)

m_Ca(OH)2 dư = n . M = 0,002 × 74 = 0,148 (g)

n _CaSO3 = n_SO2 = 0,005 mol → m_CaSO3 = n. M = 0,005 × 120 = 0,6 (g).

B. Lưu huỳnh đioxit