Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây

A. Hoạt động khởi động

(trang 55 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát hình 1, liên hệ kiến thức đã học và hoàn thành các yêu cầu sau:

– Kể tên một số nước ở khu vực châu Phi

– Nêu tên một vài hoạt động sản xuất ở từng khu vực

Trả lời:

– Một số nước ở khu vực châu Phi: Ma-rốc, An-giê-ri, Tuy-ni-di, Li-bi, Ai Cập, Xa-ra-uy, Mô-ri-ta-ni, Ma-li, Ni-giê, Sat, Xu-đăng.

– Một vài hoạt động sản xuất ở châu Phi: chăn nuôi du mục, sản xuất gỗ, khai thác dầu mỏ, chế biến thực phẩm,…

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1.Khám phá khu vực Bắc Phi

a. Khái quát tự nhiên

(trang 56 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát hình 2 và đọc thông tin dưới đây hãy:

– Xác định giới hạn khu vực Bắc Phi

– Nêu đặc điểm nổi bật của tự nhiên Bắc Phi

Trả lời:

– Giới hạn khu vực Bắc Phi: Tiếp giáp:

    + Phía Bắc : Địa Trung Hải

    + Phía Đông : Biển Đỏ

    + Phía Tây : Đại Tây Dương

    + Phía Nam : Khu vực Trung Phi

– Đặc điểm nổi bật của tự nhiên Bắc Phi:

*Phía Bắc Bắc Phi:

    + Địa hình: Núi trẻ Atlat, đồng bằng ven Đại Tây Dương

    + Khí hậu: Địa Trung Hải (mưa nhiều)

    + Thảm thực vật: Rừng lá rộng rậm rạp, phát triển trên sườn đón gió.

*Phía Nam Bắc Phi:

    + Địa hình: Hoang mạc Xahara lớn nhất thế giới.

    + Khí hậu: Nhiệt đới rất khô, nóng, lượng mưa không quá 50mm

    + Thảm thực vật: Rừng xavan cây bụi, thưa thớt, cằn cỗi. Trong hốc đảo cây cối xanh tốt, chủ yếu là chủ yếu.

b. Khái quát kinh tế xã hội

(trang 56 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Đọc thông tin, quan sát hình 2 và liên hệ kiến thức đã học hãy:

– Nêu đặc điểm nổi bật về dân cư và nền văn minh cổ đại ở khu vực

– Giải thích tại sao kinh tế của khu vực Bắc Phi tương đối phát triển

– Nêu tên và sự phân bố các sản phẩm nông nghiệp công nghiệp của khu vực Bắc Phi

Trả lời:

– Đặc điểm nổi bật về dân cư: Dân cư Bắc Phi chủ yếu là người Ả Rập và người Bec- be, thuộc chủng tộc Ơ- rô- pê- ô- it, theo đạo Hồi.

– Đặc điểm về nền văn minh: Các nước Bắc Phi ven Địa Trung Hải có nền văn minh phát triển rất sớm. Điển hình là nền văn minh sông Nin cổ đại.

– Kinh tế của khu vực Bắc Phi tương đối phát triển vì chủ yếu dựa vào khai thác khoáng sản và phát triển du lịch.

– Sự phân bố các sản phẩm tại Bắc Phi:

    + Công nghiệp: vùng của Xa- ha- ra thuộc Li- bi, An- giê- ri với các công trình khai thác, chế biến dầu mỏ, cơ khí, nhiệt điện,…

    + Nông nghiệp: sản lượng không lớn, đa số ở các khu vực như Ấn Độ (Bông, ngô), Ma-rốc(cừu)

2. Khám phá khu vực Trung Phi

a. Khái quát tự nhiên

(trang 57 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát lược đồ tự nhiên châu Phi (Hình 7, bài 8), hình 1, đọc thông tin và liên hệ kiến thức đã học, hãy:

– Xác định giới hạn khu vực Trung Phi

– Nêu những đặc điểm nổi bật của tự nhiên Trung Phi và hoàn thiện nội dung sau:

Thành phần tự nhiên	Phần phía tây khu vực Trung Phi	Phần phía đông khu vực Trung Phi
Địa hình( dạng chủ yếu)
Khí hậu
Thảm thực vật

Trả lời:

– Giới hạn khu vực Trung Phi

    + Nằm giữa châu lục

    + Có đường xích đạo đi qua

    + Gồm 2 phần: Phần phía Tây và phía Đông

– Những đặc điểm nổi bật của tự nhiên Trung Phi:

Thành phần tự nhiên	Phần phía tây khu vực Trung Phi	Phần phía đông khu vực Trung Phi
Địa hình( dạng chủ yếu)
Khí hậu
Thảm thực vật

b.Khái quát kinh tế-xã hội

(trang 58 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát hình 2 đọc thông tin dưới đây, liên hệ kiến thức đã học, hãy:

– Giải thích vì sao dân cư tập trung đông đúc ở khu vực Trung Phi

– Nêu tên một số sản phẩm chủ yếu của mỗi ngành nông nghiệp, công nghiệp ở Trung Phi và cho biết sự phân bố

– Cho biết nguyên nhân của nạn đói thường xuyên xảy ra ở Trung Phi

Trả lời:

– Dân cư tập trung đông đúc ở Trung Phi vì:

    + Trung Phi có xích đạo chạy qua nên lượng mưa tương đối cao

    + Tỉ lệ gia tăng tự nhiên cao

    + Lịch sử định cư lâu đời

– Về nông nghiệp của Trung Phi phát triển ở khu vực phía đông và phía tây với các cây công nghiệp chủ yếu: cọ dầu, cà phê, lạc, bông, ca cao

– Về nghề công nghiệp của Trung Phi phát triển mạnh ở khu vực Ni-giê-ri-a: chế biến dầu mỏ, khai thác khoáng sản, khai thác mỏ hoặc quặng …. chế biến thực phẩm

– Nguyên nhân của nạn đói thường xuyên xảy ra ở Trung Phi

    + Kinh tế lạc hậu chủ yếu dựa vào trồng trọt và chăn nuôi theo hướng cổ truyền

    + Giáo dục chưa được tiến bộ nên dân trí chưa cao

    + Còn xảy ra mâu thuẫn các bộ tộc

    + Nhiều bệnh dịch

    + Khí hậu nóng làm cho con người cảm thấy khó chịu, ảnh hưởng bộ não suy nghĩ khó khăn

    + Đất hoang chiếm nhiều do trồng trọt bằng đốt rừng, gây bạc màu

3. Khám phá khu vực Nam Phi

a. Khái quát tự nhiên

(trang 59 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát hình 1, đọc thông tin và liên hệ kiến thức đã học hãy:

– Xác định giới hạn khu vực Nam Phi

– Nhận định đặc điểm nổi bật về tự nhiên của khu vực Nam Phi

Trả lời:

– Giới hạn khu vực Nam Phi:

    + Nằm ở phía Đông Nam của châu lục

    + Có đường chí tuyển nam đi qua

    + Giáp với Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương

    + Đặc điểm nổi bật về tự nhiên của khu vực Nam Phi

– Địa hình:

    + Là cao nguyên khổng lồ cao trung bình hơn 1000m.

    + Phía đông nam là dãy Đrê-ken-béc nằm sát biển cao 3000m.

    + Trung tâm là bồn địa Ca-la-ha-ri.

– Khí hậu:

    + Nằm trong môi trường nhiệt đới nhưng ẩm và dịu hơn Bắc Phi

    + Ở phần phía Đông: nóng, ẩm và mưa nhiều

    + Sâu trong nội địa: lượng mưa càng giảm, khí hậu khô hạn dần

    + Dải đất hẹp ở Cực Nam có khí hậu địa trung hải

– Thiên nhiên, thực vật:

    + Trên các đồng bằng duyên hải và các sườn núi hướng ra biển do mưa nhiều có rừng rậm nhiệt đới bao phủ

    + Sâu trong nội địa: rừng thưa và xa-van

    + Dải đất hẹp Cực Nam: thích hợp trồng cây ăn quả cận nhiệt đới

b.Khái quát kinh tế-xã hội

(trang 60 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Đọc thông tin, quan sát hình 2 và liên hệ kiến thức đã học hãy:

– Cho biết thành phần chủng tộc của dân cư khu vực Nam Phi khác với Bắc Phi và Trung Phi như thế nào?

– Nêu các sản phẩm chính của công nghiệp và công nghiệp khu vực Nam Phi

– Nhận xét trình độ phát triển kinh tế của các quốc gia khu vực Nam Phi

Trả lời:

– Thành phần chủng tộc của khu vực Nam Phi đa dạng hơn Bắc Phi và Trung Phi.

    + Ở Bắc Phi: chủ yếu là người Ả Rập – Béc-be (ơ-rô-pê-ô-it).

    + Ở Trung Phi: chủ yếu là người Nê-grô-it.

    + Trong khi đó ở Nam Phi: chủ yếu là người Nê-grô-it, ơ-rô-pê-ô-it, người lai. Riêng Ma-đa-ga-xca là người Man-gat thuộc chủng tộc Môn-gô-lô-it.

– Các sản phẩm nông nghiệp: hoa quả cận nhiệt đới, ngô.

– Các sản phẩm công nghiệp: uaranium, kim cương, crôm

– Nhận xét:

Các nước trong khu vực có trình độ phát triển kinh tế rất chênh lệch. Trong khi Cộng hòa Nam Phi lại là nước công nghiệp phát triển nhất châu Phi thì nhiều nước khác lại là nước nông nghiệp lạc hậu, như Mô- dăm- bich, Ma- la- uy

C. Hoạt động luyện tập

1. (trang 60 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát hình 1 và dựa vào lược đồ tự nhiên châu Phi (hình 7, bài 8) lược đồ các môi trường tự nhiên ở châu Phi( hình 9 bài 8) hãy hoàn thành nội dung bảng sau:

Đặc điểm tự nhiên	Bắc Phi	Trung Phi	Nam Phi
Địa hình
Khoáng sản
Khí hậu
Môi trường tự nhiên

Trả lời:

Đặc điểm tự nhiên	Bắc Phi	Trung Phi	Nam Phi
Địa hình	Núi trẻ Atlat, đồng bằng ven Đại Tây Dương Hoang mạc Xahara lớn nhất thế giới.	Phía Tây: bồn địa Cala-ha-ri Phía Đông: cao nhất châu Phi	Là cao nguyên khổng lồ cao trung bình hơn 1000m. Phía đông nam là dãy Đrê-ken-béc nằm sát biển cao 3000m. Trung tâm là bồn địa Ca-la-ha-ri.
Khoáng sản	Dầu mỏ, phốt phát, khí đốt	Kim cương, vàng, đồng, chì	Kim cương, uranium, crôm
Khí hậu	Rất nóng và khô	Xích đạo mát quanh năm	Ẩm và dịu hơn Bắc Phi
Môi trường tự nhiên	Hoang mạc, Địa Trung Hải	Xích đạo ẩm, nhiệt đới	Nhiệt đới, Địa Trung Hải, hoang mạc

2. (trang 60 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Quan sát hình 2 dựa vào kiến thức đã học hãy lập bảng so sánh đặc điểm kinh tế, xã hội của ba khu vực châu Phi theo gợi ý sau:

Khu vực	Dân cư	Tôn giáo	Đặc điểm của nền kình tế
Bắc Phi
Trung Phi
Nam Phi

Trả lời:

Khu vực	Dân cư	Tôn giáo	Đặc điểm của nền kình tế
Bắc Phi	Chủ yếu là người Ả-rập và người Béc-be , thuộc chủng tộc Ơ-rô-pê-it	đạo Hồi	Chủ yếu dựa vào khai thác – xuất khẩu dầu mỏ, khí đốt, phốt phát, phát triển du lịch.
Trung Phi	Chủ yếu là người Ban tu ,thuộc chủng tộc Nê-grô-it	Rất đa dạng	Trồng trọt và chăn nuôi theo lối cổ truyền, khai thác lâm sản và khoáng sản, trồng cây công nghiệp xuất khẩu.
Nam Phi	Thuộc chủng tộc Nê-grô-it ,Ơrô-pê-it ,người lai ,người Mangát ,thuộc chủng tộc Môn-gôlô-it	Phần lớn theo đạo Thiên Chúa	Khai thác khoáng sản, luyện kim màu, cơ khí, hóa chất; xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp: chủ yếu hoa quả cận nhiệt đới, ngô.

D – E. Hoạt động vận dụng-Tìm tòi mở rộng

(trang 61 Khoa học xã hội 7 Tập 1 VNEN). Nếu em là nhà phân phối hàng xuất nhập khẩu, em sẽ chọn sản phẩm gì của Việt Nam để xuất khẩu sang châu phi và nhập khẩu mặt hàng gì từ châu Phi về Việt Nam? Cho biết lí do.

Trả lời:

Nếu em là nhà phân phối hàng xuất nhập khẩu em sẽ:

– Xuất khẩu: lúa gạo. Vì châu Phi thường bị nạn đói đe dọa trong khi nước ta là nước nông nghiệp lúa nước.

– Nhập khẩu: khoáng sản. Vì Việt Nam thiếu những loại khoáng sản mà châu Phi dồi dào.