Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
Giải Sách Bài Tập Giáo Dục Công Dân 9 – Bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý của công dân giúp HS giải bài tập, hiểu được những chuẩn mực đạo đức và pháp luật cơ bản, phổ thông, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi HS trong các quan hệ với bản thân, với người khác, với công việc và với môi trường sống:
Câu 1 trang 60 SBT GDCD 9: Em hiểu thế nào là vi phạm pháp luật ?
Lời giải:
Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật và có lỗi, do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
Câu 2 trang 60 SBT GDCD 9: Hãy nêu tên các loại vi phạm pháp luật. Cho ví dụ về mỗi loại.
Lời giải:
– Vi phạm pháp luật hình sự: buôn bán ma túy, ấu dâm, giết người, hối lộ…
– Vi phạm pháp luật hành chính: vượt đèn đỏ, đi vào đường ngược chiều…
– Vi phạm pháp luật dân sự: xô xát làm hỏng tài sản nhà nước, sử dụng hình ảnh cá nhân chưa xin phép…
– Vi phạm kỷ luật: đi làm muộn, hút thuốc tại cơ quan nhà nước…
Câu 3 trang 60 SBT GDCD 9: Thế nào là trách nhiệm pháp lí?
Lời giải:
Trách nhiệm pháp lý của chủ thể vi phạm pháp luật là hậu quả pháp lý bất lợi đối với chủ thể vi phạm pháp luật thể hiện qua việc họ phải gánh chịu những biện pháp cưỡng chế nhà nước đã được quy định trong phần chế tài của các quy phạm pháp luật vì sự vi phạm pháp luật của họ.
Câu 4 trang 61 SBT GDCD 9: Hãy nêu các loại trách nhiệm pháp lý. Cho ví dụ về mỗi loại.
Lời giải:
Trách nhiệm hình sự: là trách nhiệm của một người đã thực hiện một tội phạm, phải chịu một biện pháp cưỡng chế nhà nước là hình phạt vì việc phạm tội của họ.
VD: Anh A giết nhiều người cùng một lúc nên chịu án tù chung thân.
Trách nhiệm hành chính: là trách nhiệm của một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân đã thực hiện một vi phạm hành chính, phải gánh chịu một biện pháp cưỡng chế hành chính tuỳ theo mức độ vi phạm của họ.
VD: Anh A nộp phạt 200.000 đ khi điều khiển xe gắn máy không đội mũ bảo hiểm.
Trách nhiệm dân sự là trách nhiệm của một chủ thể phải gánh chịu những biện pháp cưỡng chế nhà nước nhất định khi xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tự do, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể khác hoặc khi vi phạm nghĩa vụ dân sự đối với bên có quyền.
VD: Anh C bồi thường 50 triệu đồng cho bà A khi đã xô vào bà gây tổn thương sức khỏe.
Trách nhiệm kỷ luật là trách nhiệm của một chủ thể (cá nhân hoặc tập thể) đã vi phạm kỷ luật lao động, học tập, công tác hoặc phục vụ được đề ra trong nội bộ cơ quan, tổ chức và phải chịu một hình thức kỷ kuật nhất định theo quy định của pháp luật.
VD: Anh H bị kỉ luật hạ 20% lương do thường xuyên không hoàn thành tiến độ công việc.
Câu 5 trang 61 SBT GDCD 9: Vi phạm pháp luật có các dấu hiệu nào dưới đây ?
(Chọn một phương án đúng nhất)
A. Là hành vi gây nguy hiểm cho xã hội.
B. Là hành vi trái pháp luật, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
C. Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
D. Là hành vi vi phạm các quy tắc quản lí nhà nước.
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
Câu 6 trang 61 SBT GDCD 9: Vi phạm pháp luật hành chính là gì ?
(Chọn một phương án đúng)
A. Hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm các quan hệ về tài sản.
B. Hành vi vi phạm pháp luật gây nguy hiểm cho xã hội quy định trong Bộ luật hình sự.
C. Hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm các quy tắc quản lí nhà nước mà không phải là tội phạm.
D. Hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm các quan hệ kỉ luật lao động.
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
Câu 7 trang 61 SBT GDCD 9: Tùng 14 tuổi, sử dụng xe máy của bố đi vào đường cấm và bị công an xử phạt. Hành vi của Tùng đỡ vi phạm pháp luật gì?
A. Vi phạm pháp luật hình sự
B. Vi phạm pháp luật dân sự
C. Vi phạm pháp luật hành chính
D. Vi phạm kỉ luật
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
Câu 8 trang 62 SBT GDCD 9: Theo quy định của pháp luật, độ tuổi chịu trách nhiệm hành chính là.
A. Từ đủ 13 tuổi trở lên
B. Từ đủ 14 tuổi trở lên
C. Từ đủ 15 tuổi trở lên
D. Từ đủ 16 tuổi trở lên
Lời giải:
Đáp án đúng là: B
Câu 9 trang 62 SBT GDCD 9: Trách nhiệm kỉ luật do :
A. Ban giám hiệu áp dụng đối với học sinh vi phạm Nội quy nhà trường.
B. Bí thư Chi đoàn áp dụng đối với các đoàn viên vi phạm Điều lệ Đoàn.
C. Thủ trưởng cơ quan áp dụng đối với cán bộ, công chức cơ quan vi phạm kỉ luật lao động theo quy định của pháp luật.
D. Chủ tịch Hội (Hội nông dân, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh..) áp dụng đối với các hội viên vi phạm Điều lệ Hội.
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
Câu 10 trang 62 SBT GDCD 9: Các hành vi vi phạm pháp luật dưới đây sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lí nào?
Lời giải:
| Hành vi | Trách nhiệm hình sự | Trách nhiệm hành chính | Trách nhiệm dân sự | Trách nhiệm kỉ luật |
| A. Đổ vật liệu phế thải, vật chướng ngại trên đường bộ gây cản trở giao thông. | x | |||
| B. Dùng điện bẫy chuột gây chết người. | x | |||
| C. Tự ý bỏ việc 3 ngày không có lí do. | x | |||
| D. Đi xe máy vào đường ngược chiều | x | |||
| E. Rải đinh hoặc vật sắc nhọn trên đường cao tốc gây hậu quả chết người. | x | |||
| G. Giao hàng kém phẩm chất, không đúng theo hợp đồng mua bán | x | |||
| H. Vi phạm quy định về an toàn lao động | x |
Câu 11 trang 63 SBT GDCD 9: Anh Tuấn điều khiển xe mô tô đi vào đường ngược chiều và đâm vào bà Tư đang đi xe đạp theo chiều ngược lại làm bà Tư ngã, xe đạp bị hỏng.
Câu hỏi:
Anh Tuấn sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lí nào về việc làm của mình? Vì sao?
Lời giải:
Tuấn phải chịu trách nhiệm Hành chính và trách nhiệm dân sự. Bởi vì, anh Tuấn đã vi phạm đồng thời 2 loại vi phạm: vi phạm hành chính (đi xe vào đường ngược chiều) và làm bà Tư ngã, xe bị hỏng (bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng)
Câu 12 trang 63 SBT GDCD 9: Lâm 14 tuổi, rất hay gây sự đánh nhau với mọi người và ăn cắp vặt. Hôm trước ông An thấy Lâm lấy trộm chiếc máy vi tính trong cửa hàng và báo công an. Lâm bị bắt vào đồn, nhưng nửa ngày sau đã thấy cậu ta trên phố. Mọi người bàn tán và đưa ra các ý kiến:
A. Lâm còn ít tuổi nên không phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
B. Lâm phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình.
C. Lâm vi phạm pháp luật và phải bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi của mình.
Câu hỏi:
Em tán thành ý kiến nào trong các ý kiến trên ? Giải thích vì sao.
Lời giải:
Em tán thành ý kiến A, bởi vì 14 tuổi nên Lâm chưa phải chịu trách nhiệm Hình sự với tội danh lấy trộm máy tính. Trong trường hợp này, có thể Lâm được trả về địa phương để giáo dục.
Câu 13 trang 63 SBT GDCD 9: Ông B là cán bộ kiểm lâm, ông đã nhận số tiền 10 triệu đồng của lái xe và cho xe chở gỗ lậu đi qua trạm kiểm soát do ông phụ trách.
Câu hỏi:
1 / Theo em, hành vi của ông B là hành vi gì?
2/ Ông B đã vi phạm pháp luật gì và phải chịu trách nhiệm pháp lí gì ?
Lời giải:
1/ Hành vi của ông B là hành vi vi phạm pháp luật khi đã nhận hối lộ.
2/ Hành vi nhận hối lộ và bao che hành vi buôn gỗ lậu là vi phạm pháp luật Hình sự. Ông B sẽ phải chịu trách nhiệm Hình sự.
Câu 14 trang 63 SBT GDCD 9: Chú của Ân buôn bán hêrôin, chú nhờ Ân canh gác ở cổng, khi thấy người lạ đáng ngờ thì báo cho chú và hứa sẽ mua cho Ân một chiếc xe đạp thật đẹp theo ý Ân.
Câu hỏi:
1/ Theo em, hành vi của người chú Ân vi phạm pháp luật gì và phải chịu trách nhiệm pháp lí gì?
2/ Nếu là Ân, em sẽ ứng xử thế nào?
Lời giải:
1/ Hành vi của chú Ân vi phạm pháp luật Hình sự. Với tội danh buôn bán hêrôin, nặng hơn khi đã dụ dỗ, lôi kéo Ân tham gia cùng.
2/ Nếu là Ân em sẽ không bị dụ dỗi, lôi kéo như trên. Em sẽ tố giác hành vi của chú cho chính quyền giải quyết.
Trả lời câu hỏi trang 65 SBT GDCD 9: Hãy nhận xét về việc làm của Tuấn?
Lời giải:
Việc làm của Tuấn vừa vi phạm đạo đức vừa vi phạm pháp luật. Đó là hành vi trộm cắp, đáng lên án.
Trả lời câu hỏi trang 66 SBT GDCD 9: 1/ Hành vi của T. là vi phạm pháp luật gì và T. đã phải chịu trách nhiệm pháp lí gì? Hình thức xử phạt áp dụng đối với T. thuộc quy định nào của Bộ luật Hình sự ?
2/ Chúng ta cần rút ra bài học gì qua câu chuyện trên?
Lời giải:
1/ Hành vi của T. là vi phạm pháp luật hình sự với tội danh tội phạm giết người và T. phải chịu trách nhiệm trước pháp luật là lãnh án 3 năm tù giam.
2/ Qua câu chuyện trên ta thấy, dù hoàn cảnh thế nào cũng không nên đổ lỗi cho nó. Cần phải biết cố gắng phấn đấu, dù hoàn cảnh thế nào chúng ta cũng phải cố gắng để không vi phạm pháp luật.