Xem toàn bộ tài liệu Lớp 5: tại đây

B. Hoạt động thực thành

(Trang 88 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Chơi trò chơi: Tìm nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ nhiều nghĩa

Trả lời

Đặt câu	Nghĩa
Tay: Anh ấy năm tay tôi như để động viên. Tay: anh ấy là một tay chơi nổi tiếng	-Nghĩa gốc -Nghĩa chuyển
Mũi: Chiếc mũi của cô ấy thật cao. Mũi: Mũi thuyền đã cập bến.	-Nghĩa gốc -Nghĩa chuyển
Lưng: Hồi bé, bố thường cõng tôi trên lưng. Lưng: Nhà tôi nằm ở dưới lưng đồi.	-Nghĩa gốc -Nghĩa chuyển

(Trang 88 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Tìm ở cột B lời giải nghĩa thích hợp cho từ xuân trong mỗi câu ở cột A và viết kết quả vào vở

Trả lời

-Xuân 1: một mùa trong năm

-Xuân 2: trẻ trung, tươi đẹp

-Xuân 3: tuôi (năm)

(Trang 89 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển của mỗi từ dưới đây và đánh dấu kết quả vào bảng:

Từ	Nghĩa	Xác định
		Nghĩa gốc	Nghĩa chuyển
Cao	Có chiều cao lớn hơn mức bình thường
	Có số lượng hoặc chất lượng hơn hẳn mức bình thường.
nặng	Có trọng lượng lớn hơn mức bình thường
	Ở mức độ cao hơn, trầm trọng hơn mức bình thường.
ngọt	Có vị như vị của đường, mật
	Lời nói (nhẹ nhàng), dễ nghe.
	(Âm thanh) nghe êm tai

Trả lời

Từ	Nghĩa	Xác định
		Nghĩa gốc	Nghĩa chuyển
Cao	Có chiều cao lớn hơn mức bình thường	x
	Có số lượng hoặc chất lượng hơn hẳn mức bình thường.		x
Nặng	Có trọng lượng lớn hơn mức bình thường	x
	Ở mức độ cao hơn, trầm trọng hơn mức bình thường.		x
Ngọt	Có vị như vị của đường, mật	x
	Lời nói (nhẹ nhàng), dễ nghe.		x
	(Âm thanh) nghe êm tai		x

(Trang 89 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 4. Đặt câu để phân biệt các nghĩa của một trong những từ nói trên

Trả lời

– Bạn Tú lớp em cao nhất lớp.

– Điểm kiểm tra của lớp trưởng luôn cao hơn các bạn khác.

– Bạn Hoa nặng 45 kg.

– Mức độ ô nhiệm hiện nay ngày càng nặng nề so với các năm trước.

– Mật ong rất ngọt và thơm.

– Bạn Thúy có giọng nói rất ngọt ngào

– Tiếng sáo ngọt ngào cất lên trên cánh đồng bao la.

(Trang 89 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Dưới đây là hai cách mở bài của bài văn Tả con đường quen thuộc từ nhà em tới trường. Hãy trao đổi nhóm để cho biết:

      • Đoạn nào mở bài theo kiểu trực tiếp, đoạn nào mở bài theo kiểu gián tiếp?

      • Cách viết mỗi kiểu mở bài như thế nào?

a. Từ nhà em đến trường có thể đi theo nhiều ngả đường. Nhưng con đường mà em thích đi hơn cả là đường Nguyễn Trường Tộ.

b. Tuổi thơ của em có biết bao kỉ niệm gắn với những cảnh vật của quê hương. Đây là dòng sông nhỏ đầy ắp tiếng cười của bọn trẻ chúng em mỗi buổi chiều hè. Kia là triền đê rộn rã tiếng hát của thanh niên nam nữ những đêm sáng trăng. Nhưng gần gũi, thân thiết nhất với em vẫn là con đường từ nhà đến trường – con đường em gắn bó suốt những năm tháng học trò.

Trả lời

Trong hai đoạn mở bài trên, ta thấy:

      • Đoạn a : Mở bài trực tiếp

      • Đoạn b : Mở bài gián tiếp

Cách viết mở bài của mỗi kiểu:

      • Đoạn a: giới thiệu ngay con đường sẽ tả.

      • Đoạn b: Kể về những kỉ niệm gắn bó thời thơ ấu đối với cảnh vật quê hương rồi mới giới thiệu con đường sẽ tả.

(Trang 90 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 6. Dưới đây là hai cách kết bài của bài văn Tả con đường quen thuộc từ nhà em tới trường. Hãy cho biết điểm giống nhau và khác nhau giữa đoạn kết bài không mở rộng (a) và đoạn kết bài mở rộng (b).

a. Con đường từ nhà em đến trường có lẽ không khác nhiều lắm những con đường trong thành phố, nhưng nó thật thân thiết với em.

b. Em rất yêu quý con đường từ nhà đến trường. Sáng nào đi học, em cũng thấy con đường rất sạch sẽ. Em biết đấy là nhờ công quét dọn ngày đêm của các cô bác công nhân vệ sinh. Em và các bạn bảo nhau không xả rác bừa bãi để con đường luôn sạch, đẹp.

Trả lời

Giống nhau: Cả hai đoạn kết bài đều nêu bật tình cảm thân thiết, gắn bó và yêu quý của bạn học sinh đối với con đường.

Khác nhau:

      • Đoạn a: Nêu bật tình cảm đối với con đường.

      • Đoạn b: Nêu tình cảm đối với con đường, đề cao công lao của các cô bác công nhân vệ sinh đã giữ cho con đường sạch, đẹp; đồng thời thể hiện các hành động thiết thực đối với con đường mà mình yêu quý.

(Trang 90 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 7. Viết một đoạn mở bài kiểu gián tiếp và một đoạn kể bài kiểu mở rộng cho bài văn tả cảnh đẹp ở địa phương em.

Trả lời

Phần mở bài :

    + Việt Nam ta có rất nhiều cảnh đẹp, nhiều di tích lịch sử được du khách biết đến. Chúng ta tự hào có Vịnh Hạ Long, Phong Nha Kẻ Bàng, Đầm Sen, Suối Tiên… Nhưng có lẽ mỗi người đặt chân đến Hà Nội không thể không ngắm nhìn Hồ Gươm lung linh trong ánh điện. Tuổi thơ tôi đã gắn liền với Hồ Gươm, với những chiều hè cùng ông thả bộ, đọc sách.

    + Tuổi thơ ai cũng đã từng được sống trong tiếng ru à ời của mẹ, những kỉ niệm của tuổi học trò. Trong ký ức tôi còn in đậm mãi những ngày hội làng, những chiều hè tắm sông cùng bạn hay những chiều thả diều trên bờ đê. Nhưng có lẽ dù mai này đi đâu tôi cũng không thể quên được cây đa già đầu làng. Cây đa đã gắn liền với tuổi thơ tôi.

Phần kết bài :

    + Hồ Gươm là niềm tự hào của mỗi người dân Hà Nội. Đây là điểm văn hoá của thủ đô. Hàng tuần, tôi vẫn cùng ông đi bộ quanh Hồ Gươm. Hồ Gươm vẫn trong xanh, không khí nơi đây thật thoáng đãng, êm đềm. Mỗi người dân Thủ đô đều có ý thức để giữ gìn cho cảnh quan nơi đây luôn sạch đẹp. Hồ Gươm là biểu tượng của hoà bình xanh.

    + Tôi rất yêu quý cây đa đầu làng. Bóng đa già như nâng chúng tôi lớn lên. Tôi rất nhớ những chiều đi học về, ngồi trên rễ đa, ngắm nhìn cánh đồng lúa. Cây đa già như người bạn thân thiết, gắn bó với những năm tháng tuổi thơ của tôi.

C. Hoạt động ứng dụng

(Trang 90 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) Đọc cho người thân nghe đoạn mở bài và kết bài mà em đã viết. Viết thêm phần thân bài để tạo thành bài văn tả cảnh đẹp quê hương em

Trả lời

   Hồ Gươm nằm giữa trung tâm quận Hoàn Kiếm giữa các khu phố cổ Hàng Ngang, Hàng Đào, Lương Văn Can… và các khi phố Tây do người Pháp quy hoạch cách đây hơn một thế kỉ. Diện tích của hồ là hơn 12ha và dài 700m. Hồ có rất nhiều tên gọi. Ban đồ hồ có tên là Lục Thủy vì nước hồ xanh quanh năm và là nơi sinh sống của nhiều loại tảo. Tiếp đến hồ có tên là Thủy Quân vì thời nhà Trần, vua sử dụng hồ làm chỗ luyện tập thủy quân. Từ thế kỷ 15 gắn liền với truyền thuyết “Lê Lợi trả gươm cho Rùa thần”, ghi lại dấu ấn thắng lợi trong cuộc chiến chống quân Minh (1417-1427) hồ có tên là hồ Hoàn Kiếm. Vào mùa thu Hồ như một bức tranh quyến rũ khiến bao người phải mê hoặc. Xung quanh hồ là rặng liễu ngả bóng soi mình xuống mặt hồ và những cây cổ thụ toả bóng mát. Những bồn hoa đủ loại, đủ màu sắc đua nhau mời gọi lũ ong bướm càng làm cho hồ giống như một lẵng hoa rực rỡ. Bao trùm cả hồ là một sắc xanh biếc khiến hồ giống như một hòn đảo nhỏ giữa lòng thành phố. Từ xa nhìn lại hồ như một chiếc gương khổng lồ. Mỗi buổi sớm mai, mặt hồ lăn tăn gợn sóng đón những tia nắng bình minh. Nước hồ trong vắt khiến du khách nhìn rõ đàn cá bơi lội, hay những chú rùa con đang tập bơi. Xa một chút là cầu Thê Húc màu đỏ son cong cong dẫn vào đền Ngọc Sơn. Mái đền cổ kính rêu phong, ẩn mình dưới tán đa già. Đằng trước Đền là Tháp Bút đứng hiên ngang sừng sững như khí phách của dân tộc ta.

   

Các chủ đề khác nhiều người xem