Xem toàn bộ tài liệu Lớp 5: tại đây
B. Hoạt động thực thành
(Trang 99 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Chơi trò chơi: Thi nói nhanh với các từ chỉ sự vật có trong thiên nhiên hoặc từ chỉ đặc điểm của sự vật trong thiên nhiên
Trả lời:
Chúng ta có thể tham khảo một số từ ngữ để chơi như sau: trời – xanh ngắt, mây – bồng bềnh, nước – trong veo, cỏ – xanh thẫm, hoa – rực rỡ, cánh đồng – bao la, mây – trắng xóa, mặt trời – đỏ chót, thác – trắng xóa, sông – dài dằng dặc, suối – uốn cong, biển – xanh rì, đất – màu mỡ, bầu trời – cao vút, ánh nắng – vàng hoe, gió – nhè nhẹ, chim ca – líu lo, chim én – bay lượn,….
(Trang 100 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Đọc mẩu chuyện sau: Bầu trời mùa thu
Các em học sinh tự đọc và nghiên cứu bài học để trả lời câu hỏi
(Trang 100 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Thảo luận. trả lời câu hỏi:
(Trang 100 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) Câu 1: Trong câu chuyện trên, có những từ ngữ nào tả bầu trời?
Trả lời:
Những từ ngữ tả bầu trời trong câu chuyện trên là: xanh như mặt nước, xanh biếc, dịu dàng, buồn bã, trầm ngâm, ghé sát mặt đất, cúi xuống
(Trang 100 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) Câu 2: Trong câu chuyện, biện pháp nhân hóa được sử dụng qua những từ ngữ nào?
Trả lời:
Trong câu chuyện, biện pháp nhân hóa được sử dụng qua những từ ngữ: dịu dàng, buồn bã, trầm ngâm, nhớ, ghé sát, cúi xuống lắng nghe.
(Trang 100 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 4. Viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả một cảnh đẹp ở quê em hoặc nơi em ở có sử dụng biện pháp nhân hoá.
• Em muốn tả cảnh đẹp gì?
• Cảnh đó có những gì?
• Hình dáng, màu sắc của mỗi sự vật ở đó có gì đẹp?
Trả lời:
Em rất thích ngồi trên sân thượng ngắm trăng. Bầu trời bao la, khoáng đạt với trăm nghìn vì sao lấp lánh. Mặt trăng dịu hiền, lung linh toả ánh sáng diệu kì xuống mặt đất. Không gian yên tĩnh. Càng về khuya, cảnh vật càng vắng lặng.
(Trang 100 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Đọc mẩu chuyện sau: Ai cần nhất đối với cây xanh? (trang 100 sgk)
(Trang 101 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 6. Dựa vào ý kiến của các nhân vật ở trên, em hãy nêu ý kiến của mình để tranh luận cùng các bạn: Đất, Nước, Không Khí hay Anh Sáng cần cho cây xanh hơn? Vì sao?
Trả lời:
+ Đất : Tôi cung cấp chất màu để nuôi sống cây. Không có đất cây không thể sống và phát triển được. Nếu bạn nhổ cây ra khỏi đất, cây sẽ chết trong một thời gian ngắn. Nếu không được cung cấp chất màu cây sẽ chết. Cũng như con người, cây cũng phải ăn thì mới sống được.
+ Nước : Nước rất quan trọng đối với cây xanh. Có những cây chỉ cần sống trong nước. Nếu không có tôi thì chất màu trong đất không thể trở thành dinh dưỡng để chuyển đến các bộ phận trong cây, nuôi cây lớn lên, như máu trong cơ thể người. Cây cũng như con người, cần thức ăn nhưng cũng phải có nước uống. Nếu không có nước cây sẽ chết khô, nếu thiếu nước cây sẽ còi cọc, chậm phát triển, héo rũ và chết.
+ Không khí : Theo tôi, cây cũng giống như con người. Cây có thể nhịn ăn, nhịn uống từ 3 đến 4 ngày nhưng không thể nhịn thở. Cây rất cần ô-xi và các-bô-níc có trong không khí để thực hiện quá trình hô hấp và quang hợp. Nếu trồng cây trong chỗ kín, bịt kín hay bọc trong túi ni lông cây sẽ chết.
+ Ánh sáng : Nếu không có tôi thì cây sẽ không có màu xanh vì làm gì có chất diệp lục. Không có ánh sáng cây sẽ yếu ớt, chậm phát triển, còi cọc.
(Trang 101 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 7. Đọc bài ca dao sau và trả lời: Đèn hay trăng quan trọng hơn? Vì sao?
Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
Đèn ra trước gió còn chăng, hỡi đèn?
Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây
Trả lời:
Đọc bài ca dao trên ta thấy, cả trăng và đèn đều có tầm quan trọng như nhau. Ở mỗi hoàn cảnh khác nhau, cả trăng và đèn sẽ thể hiện được tầm quan trọng của mình:
• Khi gặp gió, đèn sẽ tắt, trong khi đó, trăng vẫn chiếu sáng vằng vặc.
• Nhưng khi ban đêm trăng bị mây che, mặt đất tối om, không còn thấy ánh sáng trăng đâu cả thì ánh sáng của đèn rất tỏ.
(Trang 101 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 8. Trình bày ý kiến của em sao cho thuyết phục để mọi người thấy rõ sự cần thiết của cả trăng và đèn trong bài ca dao trên.
Trả lời:
Từ xưa, khi đất nước chưa hiện đại và chưa có ánh sáng thì con người phải dựa vào ánh trăng, ngọn đèn để soi sáng.
Trăng vốn là ánh sáng tinh túy và bất diệt trên bầu trời đêm. Trăng trở thành người bạn tri âm, tri kỷ đối với mỗi người. Trăng tỏa ánh sáng dịu nhẹ xuống khắp mặt đất nhưng đèn chỉ soi sáng được trong một phạm vi hẹp mà thôi.
Trăng có thể soi sáng nửa vòng trái đất nhưng khi có mây, trăng lại trơi chò trốn tìm lúc ẩn lúc hiện, lúc tỏ lúc mờ. Khi đó đèn sẽ sáng hơn tất cả, đèn soi sáng cho ta làm việc, đèn giúp ta nhìn rõ mọi vật hơn trong đêm tối hơn trăng. Nhưng đèn chỉ để thắp trong nhà, đèn không thể soi sáng cả bầu trời như trăng, bởi đèn luôn phải dập tắt bởi những làn gió. Khi có gió trăng sáng hơn đèn, khi có mây đèn lại sáng hơn trăng. Trăng và đèn là một đôi bạn bè sát cánh bên con người mọi lúc mọi nơi. Cả đèn và trăng đều cần thiết, đều hữu ích cho chúng ta.
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 101 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1)
Quan sát bầu trời và nói cho người thân những điều mà em quan sát được?
Trả lời
Bầu trời ban ngày có:
+ Máy bay
+ Mây trắng trôi bồng bềnh với các hình thù khác nhau
+ Da trời xanh ngắt
+ Chim chao lượn trên bầu trời
+ Mặt trời đỏ như lòng trứng gà.
+ Cánh diều trở những ước mơ
…
-Ban đêm, bầu trời có:
+ Các vì sao lấp lánh
+ Mặt trăng tròn trịa tỏa ánh sáng dịu nhẹ
…
(Trang 101 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1)
Nói với người thân vì sao em cho rằng trăng và đèn đều cần thiết đối với cuộc sống của con người?
Trả lời
Đèn và trăng đều vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta. Đây là hai vật cùng toả sáng vào ban đêm. Trăng soi sáng khắp nơi. Trăng làm cho cuộc sống thêm tươi đẹp, thơ mộng. Nếu không có trăng, cuộc sống sẽ ra sao nhỉ ? Chúng ta sẽ không có đêm rằm trung thu, không được ngắm nhìn những vì sao lung linh trên trời… Nhưng đừng vì thế mà coi thường đèn. Trăng chỉ sáng vào một số ngày trong tháng và cũng có khi phải luồn vào mây. Còn đèn, đèn tuy nhỏ bé nhưng cũng rất có ích. Đèn soi sáng cho con người quanh năm, đèn giúp em học bài, đèn giúp mẹ làm việc… Nhưng đèn không nên kiêu ngạo với trăng. Đèn không thể sáng nếu không có dầu, có điện. Đèn dầu ra trước gió sẽ có thể bị gió thổi tắt. Trong cuộc sống của chúng ta, cả trăng và đèn đều rất cần thiết.
Các chủ đề khác nhiều người xem