- Giải Vật Lí Lớp 11
- Sách Giáo Khoa Vật Lý 11
- Giải Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 11
- Sách Giáo Viên Vật Lí Lớp 11
- Giải Vật Lí Lớp 11 Nâng Cao
- Sách Giáo Viên Vật Lí Lớp 11 Nâng Cao
- Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 11
- Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 11 Nâng Cao
Định nghĩa hiện tượng khúc xạ ánh sáng Khúc xạ là hiện tượng chùm tia sáng bị đổi phương đột ngột khi đi qua mặt phản cách hai môi trường truyền ánh sáng. Trong Hình 44.1 chùm tia sáng (1) được gọi là Chùm tia tới. Chùm tia sáng (2) gọi là chùm tia khúc xạ. Hệ hai môi trường truyền sáng phân cách bằng mặt phẳng được gọi là lưỡng chất phẳng. Mặt phân cách hai môi trường là mặt lưỡng chất. 2. Định luật khúc xạ ánh sáng a) Thí nghiệm Trên một tấm kính mờ, đặt một bản bán trụ D bằng chất rắn trong suốt, ví dụ bằng thuỷ tinh. Trên tấm kính có một vòng tròn chia độ C (Hình 44.2). Chiếu một tia sáng SI (điểm tới 1 là tâm của bán trụ) là là trên mặt phẳng tấm kính, đường đi của ánh sáng có thể quan sát trên mặt phẳng này. Thí nghiệm cho thấy có tia khúc xạ đi trong khối bán trụ thuỷ tinh. Gọi tia khúc xạ đó là IR. Gọi NN” là pháp tuyến tại I của mặt lưỡng chất. Góc SIN, được gọi là góc tớii. Góc RIN: được gọi là góc khúc \ạ r. Mặt phẳng làm bởi tia tới với pháp tuyến được gọi là mặt phẳng tới. Thực hiện thí nghiệm nhiều lần với các góc tới i khác nhau và đo các góc khúc xạ r tương ứng. Lập tỉ số giữa sini và sinr của các lần đo khác nhau, ta được cùng một kết quả (xem Bảng 44.1). (Sự sai khác giữa các kết quả này rất nhỏ, do sai số trong các phép đo). b) Định luật Từ thí nghiệm trên, ta rút ra định luật khúc xạ ánh sáng (còn gọi là định luật Snen – Đề-các). Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới Tia tới và tia khúc xạ nằm ở hai bên pháp tuyến tại dié inn tói. Đối với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin của góc tới và sin của góc khúc xạ là một hăng só SITI – = 7 (44.1) Sin Hằng số n tuỳ thuộc môi trường khúc xạ (môi trường chứa tia khúc xạ) và môi trường tới (môi trường chứa tia tới). Ta có thể viết công thức trên dưới dạng (44.2)• Nếu n > 1 (ta nói môi trường khúc xạ Chiết quang hơn môi trường tới) thì sini > sinr hay i > r. Trong trường hợp này, khi đi qua mặt phân cách, tia sáng khúc xạ đi gần pháp tuyến hơn tỉa tới (Hình 44.3a). • Nếu m < 1 (ta nói môi trường khúc xạ Chiết quang kém môi trường tới) thì sini < sin" hay i