Xem toàn bộ tài liệu Lớp 11: tại đây

Xem thêm các sách tham khảo liên quan:

• Giải Hóa Học Lớp 11
• Sách giáo khoa hóa học lớp 11
• Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 11
• Sách giáo khoa hóa học nâng cao lớp 11
• Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 11 Nâng Cao
• Giải Hóa Học Lớp 11 Nâng Cao
• Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 11
• Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 11 Nâng Cao

Giải Sách Bài Tập Hóa Học 11 – Bài 40: Ancol giúp HS giải bài tập, cung cấp cho các em một hệ thống kiến thức và hình thành thói quen học tập làm việc khoa học, làm nền tảng cho việc phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành động:

Bài 40.1 trang 62 Sách bài tập Hóa học 11: Trong các chất dưới đây, chất nào là ancol ?

A.

B.

C.

D.

Lời giải:

Đáp án: C.

Bài 40.2 trang 62 Sách bài tập Hóa học 11: Chất sau có tên là gì ?

A. 1,1-đimetyletanol

B. 1,1-đimetyletan-1-ol

C. isobutan-2-ol

D. 2-metylpropan-2-ol

Lời giải:

Đáp án: D.

Bài 40.3 trang 62 Sách bài tập Hóa học 11: Ancol isobutylic có công thức cấu tạo như thế nào ?

A.

B.

C.

D.

Lời giải:

Đáp án: B.

Bài 40.4 trang 62 Sách bài tập Hóa học 11: Trong số các ancol sau đây:

A. CH₃-CH₂-CH₂-OH

B. CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-OH

C. CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-OH

D. CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-OH

1. Chất nào có nhiệt độ sôi cao nhất ?

2. Chất nào có khối lượng riêng cao nhất ?

3. Chất nào dễ tan nhất trong nước ?

Lời giải:

Đáp án: 1 – D, 2 – D, 3 – A

Bài 40.5 trang 63 Sách bài tập Hóa học 11: Trong các chất dưới đây, chất nào là ancol bậc III?

Lời giải:

Đáp án: D.

Bài 40.6 trang 63 Sách bài tập Hóa học 11: Trong các ancol dưới đây, chất nào không bị oxi hóa bởi CuO (mà không bị gãy mạch cacbon)?

Lời giải:

Đáp án: C.

Bài 40.7 trang 63 Sách bài tập Hóa học 11: Trong số các phản ứng hoá học dưới đây, phản ứng nào là phản ứng oxi hoá – khử ?

A. 2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂ → [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu + 2H₂O

B. C₂H₅OH + HBr → C₂H₅-Br + H₂O

C. C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

D. 2C₂H₅OH ^{140oC, H₂SO₄}→ (C₂H₅)₂O + H₂O.

Lời giải:

Đáp án: C.

Bài 40.8 trang 63 Sách bài tập Hóa học 11: Viết phương trình hoá học của phản ứng thực hiện các biến hoá dưới đây, ghi rõ điều kiện của từng phản ứng.

Tinh bột ⁽¹⁾→ Glucozơ ⁽²⁾→ Ancol etylic ⁽³⁾→ Anđehit axetic

Lời giải:

(1) (C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O ^Enzim→ nC₆H₁₂O₆

(2) C₆H₁₂O₆ ^Enzim→ 2C₂H₅OH + 2CO₂

(3) C₂H₅OH + CuO ^to→ C₂H₅OH + CuO

Bài 40.9 trang 63 Sách bài tập Hóa học 11: Từ ancol propylic và các chất vô cơ, có thể điều chế propen, propyl bromua, đipropyl ete. Viết phương trình hoá học của các phản ứng thực hiện các chuyển hoá đó.

Lời giải:

CH₃−CH₂−CH₂−OH ^{H₂SO₄, 170oC}→ CH₃−CH=CH₂ + H₂O

CH₃−CH₂−CH₂−OH + HBr ^to→ CH₃−CH₂−CH₂−Br + H₂O

2CH₃−CH₂−CH₂−OH ^{H₂SO₄, 140oC}→ CH₃−CH₂−CH₂−O−CH₂−CH₂−CH₃ + H₂O

Bài 40.10 trang 63 Sách bài tập Hóa học 11: Chất A là một ancol no mạch hở. Để đốt cháy hoàn toàn 0,35 mol A phải dùng vừa hết 31,36 lít O₂ (đktc). Hãy xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo và tên của A.

Lời giải:

Ancol no mạch hở là C_nH_2n+2−x(OH)_x; CTPT là C_nH_2n+2O_x.

Theo phương trình:

1 mol ancol tác dụng với mol O₂

0,35 mol ancol tác dụng với

⇒ 3n + 1 – x = 8 ⇒ x = 3n – 7

Ở các ancol đa chức, mỗi nguyên tử cacbon không thể kết hợp với quá 1 nhóm OH ; vì vậy 1 ≤ x ≤ n.

1 ≤ 3n – 7 ≤ n

2,67 ≤ n ≤ 3,5 ; n nguyên ⇒ n = 3

⇒ x = 3.3 – 7 = 2.

Công thức phân tử: C₃H₈O₂.

Các công thức cấu tạo :

(propan-1,3-điol)

(propan-1,2-điol)

Bài 40.11 trang 64 Sách bài tập Hóa học 11: Chất X là một ancol không no đơn chức, phân tử có 1 liên kết đôi. Để đốt cháy hoàn toàn 1,45 g X cần dùng vừa hết 2,24 lít O₂ (đktc).

Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và tên chất X.

Lời giải:

Chất X có dạng C_nH_2n-1OH,

CTPT là C_nH_2nO

Theo phưomg trình:

Cứ (14n + 16) g X tác dụng với mol O₂

Theo đầu bài: Cứ 1,45 g X tác dung với (mol) O₂.

CTPT: C₃H₆O.

CTCT: CH₂ = CH – CH₂ – OH ( propenol )

Bài 40.12 trang 64 Sách bài tập Hóa học 11: Hỗn hợp M chứa hai ancol no, đơn chức, mạch hở kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Để đốt cháy hoàn toàn 35,6 g hỗn hợp M cần dùng vừa hết 63,84 lít O₂ (đktc).

Hãy xác định công thức phân tử và phần trăm về khối lượng của từng chất trong hỗn hợp M.

Lời giải:

Đặt công thức của 2 ancol là C_n−H_2n−+1OH

Theo phương trình:

(14n− + 18) g ancol tác dụng với mol O₂

Theo đầu bài: 35,6 g ancol tác dụng với 2,850 mol O₂2

⇒ Hai ancol là C₃H₇OH (x mol) và C₄H₉OH (y mol)

Từ đó tính được phần trăm khối lượng từng chất (như ở trên).

Bài 40.13 trang 64 Sách bài tập Hóa học 11: Hỗn hợp A chứa 2 ancol no, đơn chức, mạch hở. Để đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp A cần dùng vừa hết 3,36 lít O₂ (đktc). Trong sản phẩm cháy, khối lượng CO₂ nhiều hơn khối lượng H₂O là 1,88 g.

1. Xác định khối lượng hỗn hợp A.

2. Xác định công thức phân tử và phần trăm khối lượng của từng chất trong A nếu biết thêm rằng hai ancol đó khác nhau 2 nguyên tử cacbon.

Lời giải:

1. Công thức chung của hai ancol là C_n−H_2n−+1OH và tổng số mol của chúng là a. Khối lượng hỗn hợp: (14n− + 18)a.

Khối lượng hỗn hợp: (14.2,5 + 18).0,04 = 2,12 (g)

2. n < 2,5 < n + 2 ⇒ 0,5 < n < 2,50

Phần cuối giống như ở cách giải 1.

Bài 40.14 trang 64 Sách bài tập Hóa học 11: Hỗn hợp A chứa glixerol và một ancol đơn chức. Cho 20,3 g A tác dụng với natri (lấy dư) thu được 5,04 lít H₂ (đktc). Mặt khác 8,12 g A hoà tan vừa hết 1,96 g Cu(OH)₂.

Xác định công thức phân tử, các công thức cấu tạo có thể có, tên và phần trăm về khối lượng của ancol đơn chức trong hỗn hợp A.

Lời giải:

Khi 8,12 g A tác dụng với Cu(OH)₂ chỉ có 1 phản ứng hoá học :

2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂ → [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu (đồng(II) glixerat) + 2H₂O

Số mol glixerol trong 8,12 g A = 2.số mol Cu(OH)2

Số mol glixerol trong 20,3 g A là:

Khối lượng glixerol trong 20,3 g A là: 0,1.92 = 9,2 (g).

Khối lượng R-OH trong 20,3 g A là: 20,3 – 9,2 = 11,1 (g).

Khi 20,3 g A tác dụng với Na có 2 phản ứng hoá học

2C₃H₅(OH)₃ + 6Na → 2C₃H₅(ONa)₃ + 3H₂↑

0,1 mol                                               0,15mol

2R-OH + 2Na → 2R-ONa + H₂↑

x mol                                 0,5x mol

Số mol H₂ = 0,15 + 0,5x = 0,225(mol) ⇒ x = 0,15

Khối lượng 1 mol R-OH :

R-OH = 74 ⇒ R = 74 – 17 = 57; R là −C₄H₉

CTPT: C₄H₁₀O

Các CTCT và tên :

CH₃−CH₂−CH₂−CH₂−OH ( butan-1-ol )

(butan-2-ol)

(2-metylpropan-1-ol)

(2-metylpropan-2-ol)

Bài 40.15 trang 64 Sách bài tập Hóa học 11: Đun một hỗn hợp 2 ancol no, đơn chức, mạch hở với H₂SO₄ ở 140°C, thu được 72 g hỗn hợp 3 ete với số mol bằng nhau. Khối lượng nước tách ra trong quá trình tạo thành các ete đó là 21,6 g.

Xác định công thức cấu tạo của 2 ancol và khối lượng mỗi ancol phản ứng.

Lời giải:

C_nH_2n+1OH + HOC_nH_2n+1 → C_nH_2n+1−O−C_nH_2n+1 + H₂O

C_mH_2m+1OH + HOC_mH_2m+1 → C_mH_2m+1−O−C_mH_2m+1 + H₂O

C_nH_2n+1OH + HOC_mH_2m+1 → C_nH_2n+1−O−C_mH_2m+1 + H₂O

Số mol 3 ete = số mol H₂O

Số mol mỗi ete

Khối lượng 3 ete :

(28n + 18).0,4 + (28m + 18).0,4 + (14n + 14m + 18).0,4 = 72.0 ⇒ n + m = 3.

Vì n và m đều nguyên và dương nên chỉ có thể n = 1 và m = 2 (hoặc ngược lại).

Hai ancol là CH₃-OH và CH₃-CH₂-OH.

Số mol mỗi ancol là 1,2 mol.

Khối lượng CH₃-OH là: 1,2.32 = 38,4 (g).

Khối lượng C₂H₅OH là: 1,2.46 = 55,2 (g).

Bài 40.16 trang 64 Sách bài tập Hóa học 11: Hỗn hợp khí A chứa 2 anken kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Tỉ khối của A đối với khí nitơ là 1,35.

1. Xác định công thức phân tử 2 anken.

2. Nếu hiđrat hoá một lượng hỗn hợp A (giả sử hiệu suất là 100%) thì được hỗn hợp ancol B, trong đó tỉ lệ về khối lượng giữa ancol bậc một và ancol bậc hai là 43 : 50.

Hãy cho biết tên và phần trăm về khối lượng của từng ancol trong hỗn hợp B.

Lời giải:

1. Hỗn hợp khí A chứa C_nH_2n và C_n+1H_2n+2 với phân tử khối trung bình là: 1,35 x 28 = 37,8

⇒ C_nH_2n < 37,8 < C_n+1H_2n+2

⇒ 14n < 37,8 < 14n + 14

1,70 < n < 2,70 ⇒ n = 2.

CTPT của 2 anken là C₂H₄ và C₃H₆.

2. Giả sử trong 1 moi hỗn hợp A có x mol C₃H₆ và (1 – x) mol C₂H₄ :

42x + 28(1 – x) = 37,8 ⇒ x = 0,7

Như vậy, trong 1 mol hỗn hợp A có 0,7 mol C₃H₆ và 0,3 mol C₂H₄.

Giả sử hiđrat hoá hoàn toàn 1 mol A :

CH₂ = CH₂ + H₂O → CH₃ – CH₂ – OH

0,3 mol                    0,3 mol

CH₃ – CH = CH₂ + H₂O → CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH

a mol                    a mol

Tỉ lệ khối lượng giữa ancol bậc I so với ancol bậc II :

Hỗn hợp B gồm 0,3 mol CH₃ – CH₂ – OH; 0,2 mol CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH và 0,5 mol ; có khối lượng tổng cộng là 55,8 g.

% về khối lượng etanol (ancol etylic) là:

% về khối lượng của propan-l-ol (ancol propylic) là :

Propan-2-ol (ancol isopropylic) chiếm:

Riêng câu 2 cũng có thể lập luận như sau :

Phần trăm khối lượng của ancol bậc II (ancol isopropylic) :

Vậy phần trăm khối lượng của 2 ancol bậc I là 46,2%.

Nếu dùng 1 mol A (37,8 g) thì lượng H₂O là 1 mol (18 g) và khối lượng hỗn hợp B là 37,8 + 18, = 55,8 (g), trong đó 0,3 mol C₂H₄ tạo ra 0,3 mol ancol etylic.

Phần trăm khối lượng của ancol etylic là

và của ancol propylic là: 46,2% – 24,7% = 21,5%.